Khám sàng lọc trước tiêm chủng
Tại sao cần khám sàng lọc trước khi tiêm chủng
Quá trình kiểm tra sàng lọc trước khi tiêm chủng đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện các dấu hiệu bất thường, từ đó quyết định liệu trẻ (người được tiêm) có nên được tiêm chủng ngay lập tức, hoặc nên tạm hoãn hoặc loại trừ một loại vắc xin cụ thể.
Do đó, sự hợp tác chặt chẽ giữa người nhà của trẻ, người đi tiêm chủng và bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo quá trình tiêm chủng diễn ra đúng thời điểm, có hiệu quả và an toàn.
Kết quả của quá trình kiểm tra sàng lọc trước tiêm chủng dựa trên thông tin mà người nhà hoặc người đi tiêm chủng cung cấp cho bác sĩ, cũng như thông tin mà bác sĩ có thể phát hiện sau quá trình thăm khám.
Những thông tin cần thông báo cho bác sĩ là gì?
Với trẻ nhỏ
Bố mẹ cần chia sẻ với bác sĩ những thông tin liên quan đến sức khỏe và lịch sử tiêm chủng của trẻ, bao gồm:
Trọng lượng của trẻ hiện tại, đã đạt cân nặng 2.5kg chưa (nếu là trẻ sơ sinh)
Thông tin về thói quen ăn, uống, giấc ngủ và hoạt động chơi của trẻ để bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng phát triển và sức khỏe chung của bé.
Các triệu chứng như sốt, bệnh lý hiện tại hoặc bất kỳ vấn đề sức khỏe nào mà trẻ đang phải đối mặt. Nếu trẻ có bệnh lý bẩm sinh hoặc đã phải nhập viện từ khi mới sinh, cũng cần thông báo cho bác sĩ.
Việc trẻ đang sử dụng thuốc hoặc phương pháp điều trị nào, nếu có.
Lịch sử dị ứng của trẻ, bao gồm dị ứng với thuốc hoặc thức ăn nào đó.
Thông tin về lịch sử tiêm chủng của trẻ, bao gồm có phản ứng nặng hoặc dị ứng với vắc xin nào trong quá khứ hay không.
Với người lớn đi tiêm chủng
Đối với người lớn đến tiêm chủng, cũng cần phải chia sẻ với bác sĩ về tình trạng sức khỏe cá nhân, bao gồm các bệnh đã từng mắc, loại thuốc và liệu pháp điều trị đang được sử dụng, thông tin về vắc xin đã tiêm gần đây (trong vòng 4 tuần), phản ứng cơ thể từ các lần tiêm chủng trước đó, cũng như mọi phản ứng hoặc dị ứng đã gặp.
Với phụ nữ
Đối với phụ nữ ngoài các thông tin cơ bản như trên, cần thông báo cho bác sĩ biết mình đang có thai hay không, hoặc thời gian dự định có thai.
Bác sĩ sẽ khám như thế nào
Việc khám sàng lọc trước tiêm chủng được thực hiện theo đúng quy định nghiêm ngặt của Bộ Y Tế (Quyết định số 2470/QĐ-BYT ban hành ngày 14/6/2019), tập trung vào việc đánh giá tình trạng sức khỏe chung của cơ thể bao gồm:
- Đo thân nhiệt
- Đánh giá tri giác
- Quan sát nhịp thở, nghe phổi
- Nghe tim
- Phát hiện các bất thường khác
Hướng dẫn trước khi tiêm chủng
Với trẻ nhỏ
Bố mẹ cần tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe của bé để thông báo cho bác sĩ trong quá trình kiểm tra sàng lọc trước khi tiêm chủng. Nếu bé chưa đạt tiêu chuẩn về cân nặng hoặc có bất kỳ biểu hiện nào của bệnh lý, việc tiêm chủng sẽ được trì hoãn cho đến khi bé đủ cân nặng hoặc hồi phục từ bệnh và không còn sốt.
Trong trường hợp bé đã trải qua phản ứng nặng sau tiêm chủng ở các lần trước, quyết định tiếp tục tiêm chủng sẽ được xem xét lại, và nếu cần thiết, việc ngừng tiêm các mũi tiếp theo sẽ được thực hiện.
Khi đưa bé đến điểm tiêm chủng, bố mẹ hoặc người chăm sóc cần mang theo sổ/phiếu tiêm chủng đầy đủ và cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng sức khỏe của bé, cũng như các loại thuốc đang sử dụng. Điều này giúp bác sĩ có thể theo dõi và đưa ra lịch trình tiêm chủng phù hợp, tránh bỏ sót hoặc nhầm lẫn.
Tại cơ sở tiêm chủng, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sàng lọc cho bé và đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe. Dựa trên kết quả kiểm tra và lịch sử tiêm chủng, bác sĩ sẽ hợp tác với bố mẹ để chọn lựa mũi tiêm tiếp theo.
Để đảm bảo hiệu quả của tiêm chủng, bố mẹ nên tuân thủ lịch trình tiêm chủng theo đúng lứa tuổi được Bộ Y Tế và các chuyên gia khuyến cáo. Điều này sẽ giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của bé và ngăn chặn các bệnh lý có thể xảy ra nếu bé không đủ tuổi tiêm chủng.
Với người lớn
Người lớn tham gia tiêm chủng cũng cần chia sẻ với bác sĩ về tình trạng sức khỏe cá nhân, bao gồm lịch sử bệnh đã từng mắc, loại thuốc và liệu pháp điều trị đang được sử dụng, thông tin về vắc xin đã được tiêm gần đây (trong khoảng 4 tuần trước), và mô tả về phản ứng của cơ thể từ các lần tiêm chủng trước đó.
